Co to jest skituring? Czyli o jednej z najbardziej atrakcyjnych aktywności zimowych.

Niedawno opublikowaliśmy artykuł o przygotowaniu do sezonu skiturowego. Wszystko fajnie, ale nie każdy z naszych czytelników wie, czym jest skituring i dlaczego jest tak popularny. Dzisiaj opowiemy więcej o tej wspaniałej dyscyplinie i postaramy się wytłumaczyć jej fenomen.

Po przeczytaniu tego artykułu będziesz doskonale wiedział:

• Czy skituring jest aktywnością dla Ciebie.
• Jakie są wymagania sprzętowe do uprawiania skituringu.

Ponadto wskażemy i omówimy główne rodzaje skituringu jako dyscypliny o zróżnicowanym charakterze, która dedykowana jest szerokiemu gronu miłośników aktywności.  

O przygotowaniu fizycznym do skituringu przeczytasz tutaj

Kiedy indziej skupimy się na odzieży dedykowanej do skituringu, która różni się od tej wykorzystywanej w narciarstwie klasycznym. Wyjaśnimy, dlaczego „zwykła” odzież narciarska to jeden z największych błędów, jakie można popełnić wybierając się na swoje pierwsze turowanie. Jak widzicie, w trzech zdaniach się nie da. Mimo wszystko spróbujmy ugryźć to, co najprostsze - czyli ogół - by w przyszłości krok po kroku móc przechodzić do szczegółów.

DLA KOGO JEST SKITURING?

Jeśli propozycje produktowe naszego sklepu są Ci znane, to zapewne interesujesz się szeroko pojętą tematyką górską i chodzisz po górach. Jeśli dodatkowo potrafisz i lubisz jeździć na nartach (niekoniecznie na profesjonalnym poziomie), to odpowiedź na pytanie, czy skituring jest dla Ciebie, może być tylko jedna!

Oczywiście, że skituring jest Dla Ciebie!

Skituring jest dla wszystkich sprawnych osób, które cenią sobie aktywność fizyczną na świeżym powietrzu. Jednak przed rozpoczęciem przygody ze skituringiem, należy się odpowiednio przygotować.

Przeczytaj artykuł o tym  jak przygotować się do sezonu skiturowego

CZYM JEST SKITURING I JAKIE SĄ ZALETY SKITURINGU?

Skituring w pewnym stopniu jest powrotem do korzeni, do czasów, w których nie było wyciągów, a narciarstwo było bardziej elitarną dyscypliną. Dziś oferuje więcej udogodnień, pozwalając tym samym na cieszenie się nim niemalże każdemu.

Najkrócej rzecz ujmując, skituring to połączenie turystyki górskiej i narciarstwa. Jego rosnąca popularność wynika z umiejętnego łączenia tego, co najpiękniejsze w obu tych aktywnościach, oferując jeszcze więcej możliwości, takich jak:

• Szybsze i sprawniejsze pokonywanie wyznaczonych szlaków. Podczas skituringu w świeżym śniegu nie zapadamy się, tak jak podczas turystyki pieszej.
• Możliwość podziwiania piękna przyrody oraz wewnętrzne wyciszenie, co jest szczególnie cenione podczas górskiej turystyki. Narciarstwo stokowe często tę możliwość odbiera.
• Możliwość zrealizowania większej ilości wyznaczonych celów w przeciągu jednego wypadu. Szybsze tempo podchodzenia oraz jeszcze szybsze tempo zjazdu pozwala zobaczyć i przeżyć więcej w tym samym czasie.
• Możliwość szybszego wycofania się w sytuacji niepewnej.
• Frajda ze zjazdu bez przepełnionych stoków, niejednokrotnie w dziewiczym terenie, tworząc własną linię zjazdu.
• Możliwość poprawienia kondycji, zdrowia i samopoczucia, jednocześnie świetnie się bawiąc.
• Poczucie nieopisanej wolności i radości podczas „pływania w świeżym śniegu” i wiele innych.

Nie da się ukryć, że te wszystkie superlatywy okupione są pewnymi wyrzeczeniami. Nie jest możliwe ich dostrzeżenie, uprawiając daną dyscyplinę po raz pierwszy, jednak im bardziej się w nią wtajemniczamy, tym więcej możliwości ona przed nami otwiera. Każdy nasz skiturowy wypad będzie pełen radości. Ważne, by tego procesu na siłę nie przyspieszać.

W skituringu nie ma dróg na skróty!

CZTERY STRONY SKITURINGU –  CZYLI JAKIE SĄ RODZAJE SKITURINGU

Zanim przejdziemy do omówienia sprzętu do skituringu oraz odpowiedniej odzieży, skupimy się na rodzajach skituringu. Krótkie omówienie tego tematu pozwoli pokazać złożoność tej dyscypliny oraz różnorodność osób ją uprawiających. To, co zamierzamy robić na skiturach, zależy od naszych predyspozycji oraz zainteresowań konkretnymi aspektami tego sportu. Wybór określonej „gałęzi” skituringu będzie również zależał od naszych predyspozycji, a także odpowiedniego doboru sprzętu i odzieży. Jednym z najtrafniejszych podziałów skituringu jest ten zaproponowany przez firmę Dynafit. Mowa o czterech kluczowych segmentach skiturów: Race, Speed, Tour i Freetour/Freeride. Obok priorytetów, jakie przyświecają osobom decydującym się na konkretny segment, różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami tego sportu określa tak zwany upspeed. Upspeed to prędkość pionowa, wyrażona w metrach pokonanych w pionie (vm) na godzinę (h). Zbyt skomplikowane? Już tłumaczymy!

Kategoria Race

Kategoria Race odnosi się do zawodników, u których upspeed, czyli stosunek vm/h, wynosi więcej niż 1000. Inaczej mówiąc, w ciągu godziny pokonują więcej niż 1000 m w pionie. Osoby decydujące się na sprzęt race’owy priorytetowo traktują wyścigi z czasem, najszybsze podejścia, ściąganie fok w mgnieniu oka i zjazdy. To zawodnicy startujący w zawodach skialpinistycznych.

W Dynaficie sprzęt dedykowany do tego segmentu to kolekcje DNA i MEZZALAMA, a więc najlżejszy sprzęt dostosowany do konkretnych potrzeb i predyspozycji.

Kategoria Speed

Kategoria Speed wyróżnia upspeed między 700 a 1000. W tym segmencie również stawiamy na szybkość, jednak priorytetem często jest aktywność w wysokich górach i wymagające wyzwania skialpinistyczne. Ta forma skialpinizmu często kończy się wyprawami na ośmiotysięczniki, gdzie szybkość jest kluczowa, aby jak najmniej czasu spędzać w strefie śmierci.

Do tej aktywności najbardziej polecamy kolekcje Blacklight, TLT i Speed.

Kategoria Tour

Tour powinien zainteresować większość naszych czytelników. Nasz upspeed podczas klasycznego skituringu mieści się w przedziale 400 a 700 vm/h, co jest doskonałym tempem dla przyjemnych wycieczek górskich, zakończonych zjazdem z dala od przepełnionych stoków. To najbardziej rekreacyjny rodzaj skituringu, mający na celu podziwianie piękna przyrody i integrację z innymi osobami o tych samych zainteresowaniach. Sprzęt w tej kategorii może nie będzie najlżejszy na rynku, ale zdecydowanie najbardziej nastawiony na komfort użytkowania i bezpieczeństwo. Odzież będzie przypominała klasyczną odzież górską, choć zaawansowane oko dostrzeże pewne różnice. Odzież do skituringu często posiada niemalże niezbędne patenty, takie jak dodatkowa wentylacja, szelki, wzmocnienia na nogawkach, zwiększona przestrzeń w kapturze pod kątem użytkowania kasku narciarskiego, ułatwiony dostęp do detektora lawinowego itp.

Najbardziej polecane kolekcje Dynafita w tej kategorii to Radical, Tour i Seven Summit.

Kategoria Free

Free to prywatnie moja ulubiona aktywność. Aktywność przeznaczona dla zimowych „surferów” i bynajmniej nie z powodu upspeedu między 0 a 400. Freetouring dedykowany jest dla tych, którzy zdecydowanie nad podejściem cenią sobie zjazd poza wyznaczonymi trasami i związane z tym nieopisane doznania. Dla Freeridera nie ma lepszej nagrody rekompensującej trudy żmudnego podejścia niż epicki zjazd po świeżym, nietkniętym, miękkim śniegu. Freetourowiec (ten, który jest zmuszony podejść, aby zjechać) i freerider - zjeżdżający, zanurzony po... pachy w puchu niczym śliweczka w kompociku, docenia prawdziwe piękno tego sportu. Frajda przypominająca surfowanie po puchowej chmurze to coś, co freeridowe misie lubią najbardziej. Sprzęt freetourowy musi zostać dobrany odpowiednio, jednak dobór sprzętu to już temat na osobny artykuł, a także indywidualne doradztwo. Polecamy się!

Skrótowo rzecz ujmując, w tej kategorii będziemy mieć do czynienia z dłuższą i szerszą nartą, bardziej pancernymi wiązaniami i sztywniejszymi butami. Freeturowa odzież musi doskonale chronić ridera przed zanurzaniem się w głębokim śniegu. Będą to nieco luźniejsze zestawy od pozostałych, dające możliwość dołożenia dodatkowych warstw i nieograniczania ruchów – obcisłe kombinezony zarezerwowane są dla zawodników ścigających się.

Miłośnicy freeride’u znajdą coś dla siebie w kolekcjach Free, Tigard i Ridge. Polecane kategorie odzieży to jedynie sugestie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby do klasycznego skituringu założyć kolekcję free, czy też do freeride’u zdecydować się nawet na produkty z kolekcji mezzalama. Wszystko zależy od naszego tempa, predyspozycji i potrzeb. Różnice między kolekcjami mają jednak wskazać na pewne właściwości związane z konkretnym rodzajem tej aktywności.

Trzy strony freeturingu

Freeturing tak naprawdę moglibyśmy podzielić na kolejne  trzy pod grupy, które będą uwarunkowane zarówno naszym doświadczeniem, upodobaniami, jak i dobranym sprzętem i techniką jazdy.

Freeride przywyciągowy - idealny na początek przygody z freeridem

Freeride w bliskiej odległości od wyciągu to wybór dla tych, którzy cenią sobie bezpieczeństwo i komfort znanego terenu. Teren jest przeważnie mniej narażony na lawiny, co czyni go idealnym miejscem na rozpoczęcie przygody z freeridem. Znajomość okolicy pozwala na odkrywanie nietkniętych, pobliskich połaci śniegu, które z pewnością będą pomijane przez pozostałych narciarzy zjazdowych.

Freeride w lesie

Zgoła inaczej wygląda freeride w zalesionym terenie, gdzie największą frajdę sprawia jazda między drzewami w świeżym śniegu. Technika jazdy musi być tu dopracowana w najdrobniejszych szczegółach. Nie mniej istotny będzie odpowiedni dobór nart, których dzioby będziemy musieli prowadzić nad śniegiem z uwagi na ryzyko zaczepienia o korzenie czy inne ukryte „elementy terenu”.  Zjeżdżając w takim terenie istotna będzie również nasza wiedza i doskonała umiejętność oceny ryzyka, z uwagi na chociażby możliwość wystąpienia studni śnieżnych, do których wpadnięcie może być tragiczne w skutkach.

Freeride wysokogórski - najbardziej ekstremalna forma freeride`u

Freeride wysokogórski to wyzwanie dla doświadczonych narciarzy. Wymaga zaawansowanych umiejętności zjazdowych oraz wiedzy o poruszaniu się w terenie zagrożonym lawinowo. Tylko przygotowani powinni próbować swoich sił na stromych zjazdach w wąskich żlebach czy też podczas korzystania z heliski.

Jak widzicie nawet  w tak wąskiej specyfice jeden  freerider może znacząco różnić się od drugiego, Ponad to należy pamiętać o tym, że wybór konkretnego sprzętu nie uczyni nas jeszcze konkretnym sportowcem, a wręcz nieodpowiedni może przysporzyć nam więcej nerwów, kłopotów i męczarni. Dlatego też tak ważne jest doradztwo i wybór ekwipunku odpowiadającego naszym potrzebom, co będzie przekładać się na zdecydowanie większe zadowolenie w trakcie uprawianej dyscypliny oraz co za tym idzie – bezpieczeństwo i ciągły progres.

SKITURING JAKO SPORT ZESPOŁOWY

Mając na uwadze wspomniane wyżej bezpieczeństwo, należy pamiętać o tym, że solowe uprawianie skituringu nie należy do świetnych pomysłów. Często mogą się zdarzyć bowiem sytuacje, z którymi samodzielne poradzenie sobie może być nierealne (dobrym przykładem będzie chociażby wspomniana wyżej studnia choinkowa). W związku z czym bardzo ważna kwestia to sprawdzenie tego, z kim wybieramy się w góry. W dobie popularyzacji portali społecznościowych, jako miejsc do poszukiwania kompanów na wspólne wyprawy, warto dowiedzieć się jak najwięcej o sobie, z którą wybieramy się na wspólny wyjazd. Łatwo ocenić własne umiejętności, jednak podczas skituringu musimy być pewni tego, że nasz partner będzie potrafił nam pomóc w sytuacji zagrożenia oraz, że  w pełni możemy mu zaufać.

Absolutną podstawą jest umiejętność posługiwania się lawinowym ABC

TECHNIKA JAZDY NA SKITURACH

Z uwagi na spore różnice w sprzęcie skiturowym i zjazdowym, a także różnice wynikające z rodzaju nawierzchni, różna będzie też technika zjazdu poza trasą. Zdecydowanie przed rozpoczęciem przygody ze skituringiem warto zasięgnąć pomocy doświadczonych instruktorów, aby oszczędzić sobie niepotrzebnych męczarni. Po doświadczeniach stokowych, wiemy że im krótsza narta, tym łatwiej jest nam daną nartą manewrować. W zjazdach poza wyratrakowaną trasą jest podobnie, jednakże nie chodzi tyle o długość całej narty, lecz o długość narty, która będzie mieć kontakt ze śniegiem. Podwójny rocker sprawi, że mniejsza powierzchnia narty będzie mieć kontakt z ziemią, znacznie ułatwiając manewrowość. Krótka narta będzie z kolei źle wpływać na  wyporność, której w świeżym śniegu zdecydowanie będziemy potrzebować. Zjazdy w świeżym śniegu na nieodpowiednio dobranym sprzęcie często skłaniać będą do schodzenia na tyły nart. Zachowanie to, będzie znacząco pogarszać zarówno nasz czas reakcji, jak i umiejętność panowania nad nartą. Nie licząc przypadków, w których taka jazda wiązać się będzie z pewnym charakterystycznym stylem freeridera – nie będzie mieć ona zbyt wiele wspólnego z poprawną techniką.

Powinniśmy zatem centralnie obciążać narty zachowując ten sam kąt nachylenia między stawem skokowym i kolanem, jak  między biodrem i szyją. W prowadzeniu nart górą po powierzchni świeżego śniegu zdecydowanie powinna pomagać odpowiednia technika, którą wypracujemy wcześniej czy później wraz z doświadczeniem oraz dobór właściwego sprzętu.

Kolejnym ważnym czynnikiem jest umiejętność adaptacji i dynamicznego dostosowania techniki jazdy do panujących warunków. Nie zawsze bowiem pod nartą będzie puch (niestety). Niejednokrotnie w trakcie jednego zjazdu, pod nartą możemy odczuć wiele różnych rodzajów śniegu. Powinniśmy być na to przygotowani zarówno technicznie, jak i siłowo.

Ponownie odsyłamy do naszego ostatniego artykułu o przygotowaniu do sezonu skiturowego

Pamiętajcie, że nie zawsze sprzęt najlżejszy i najdroższy będzie dla Was tym najlepszym, jego dobór powinien być uwarunkowany waszymi umiejętnościami oraz aspiracjami. Wybierz sprzęt do tego, co zamierzasz na nim robić!

CZEGO POTRZEBUJESZ NA START DO SKITURINGU?

Dobór konkretnego sprzętu, jak model butów (waga, sztywność, ilość klamr, patenty ect.), nart (długość, szerokość, sztywność, budowa…) i tak naprawdę wszystkiego innego: wiązań, plecaka, odzieży czy nawet fok i kijków - obok budżetu, uwarunkowany będzie głównie tym, w którym z wyżej omawianych segmentów widzisz siebie najlepiej. W dużej mierze, dobór sprzętu zależeć będzie od tego, jaki jest stosunek Twoich priorytetów: „chodzenie” vs „zjazd”. Być może większą frajdę sprawiają Ci szybkie podbiegi, zapatrujesz się na ściganie lub po prostu interesuje Cię sprawne i szybkie pokonywania dużych odległości? Może uwielbiasz przemierzać szlaki wycieczkowo i podziwiać piękno przyrody? A może podejście to dla Ciebie zło konieczne, z którym co prawda będziesz musiał się zmierzyć, ale to nie ono w tym wszystkim będzie Twoim celem, gdyż już teraz masz pewność, że największą radość sprawiać Ci będzie zjazd w dzikim terenie poza wyznaczoną trasą, unosząc się na puchowej chmurce niczym Songo w pierwszej części serii Dragon Ball, głośno krzycząc „Łiiiiiii” i „Jupiiii” i inne takie.

Niezaleznie od tego, co zamierzasz dokładnie robić, dziś nakreślimy wspólny mianownik niezbędnego ekwipunku każdego skiturowca.

1. Buty skiturowe, czyli takie, które będą mieć opcję przełączania się z podejścia na zjazd. Na podejściu nie będą ograniczać Twojego stawu skokowego, za to na zjeździe będziesz mógł/mogła je sobie zablokować, zbliżając się bardziej lub mniej do tego uczucia trzymania, który towarzyszy Ci podczas stokowej jazdy w klasycznym obuwiu narciarskim.
2. Wiązania skiturowe, które na podejściach pozwolą Ci oderwać piętę od narty, pozwalając bez większych problemów przesuwać ją niejako paluszkami po śniegu, natomiast do zjazdu wpiąć ją i zablokować, tak aby sprawnie, przyjemnie i bezpiecznie dostać się na dół. Na szczęście dzięki wymyślonym przez firmę Dynafit wiązaniom pinowym udało się bardzo mocno zejść z wagi tego elementu. Obecnie wiązania pinowe są nieodłącznym elementem większości zestawów skiturowych, a ich użycie (wraz z odpowiednim doborem) będzie praktycznie tak samo bezpieczne, jak w przypadku klasycznych wiązań alpejskich.
3. Odpowiednie narty skiturowe, na które powyższe wiązania będą nakręcone. Wagowo na pewno dużo przyjemniej się przedstawiające od tych, których używasz w narciarstwie zjazdowym. Inna będzie bowiem konstrukcja nart. Nasze podejście do rodzaju skituringu będzie tez wpływać na różnicę w doborze odpowiedniej dla nas długości, szerokości i sztywnośc, niejednokrotnie prowadząc do zakupu zgoła innego zestawu, niż ten używany dotychczas na stoku.
4. Foki skitourowe, czyli pasujące kształtem, naklejane do ślizgów Twoich nart pasy materiału, wykonane z moheru, nylonu lub mieszanek powyższych. Od spodu przypominające skórę fok, z włosiem ustawionym w takim kierunku, by podczas przesuwania narty ku górze, ta przyjemnie sunęła po śniegu, jednak po każdym kroku zapierała się i blokowała, ratując Cię przed zsunięciem.
5. Kijki skitourowe. Niezbędne podczas uprawiania skitouringu, znacząco pomagając płynnie i sprawnie wykonywać każdy krok podczas podchodzenia, gwarantując większą stabilność, dynamikę ruchu, odciążenie stawów i równowagę. Nie mniej potrzebne na zjeździe, ułatwiając wykonywanie skrętów i poprawiając stabilizację. Kijki skiturowe charakteryzować będzie często składana lecz pancerna konstrukcja oraz przedłużona część chwytna.
6. Odpowiedni kask. Kluczową rolę będzie odgrywać tutaj kompromis między wagą, bezpieczeństwem i komfortem użytkowania. W pierwszych latach większego boomu na skirturing można było zauważyć narciarzy poruszających się w kaskach wspinaczkowych, które mają zupełnie inne przeznaczenie i w żadnym wypadku nie gwarantują nam bezpieczeństwa podczas zjazdu. Od odpowiednio dobranego kasku zależy nasze życie i zdrowie, więc nie warto tego bagatelizować. Kaski skiturowe są pewnego rodzaju połączeniem kasków alpinistycznych i narciarskich, gwarantując maksymalne bezpieczeństwo przy jak najniższej wadze produktu.
7. Odpowiedni plecak. Pozwalający na wygodne przytroczenie nart w bardziej stromym terenie oraz mieszczący niezbędny ekwipunek, o którym to jeszcze zapewne sobie porozmawiamy. Plecaki skiturowe charakteryzuje zwarta konstrukcja, przypominająca plecaki alpinistyczne. Nie wystają one poza obrys pleców i nie odstają od nich. Oprócz możliwości przytroczenia nart i sprawnego schowania i wyciągnięcia niezbędnego ekwipunku, charakteryzować będą je często patenty, ułatwiające dostanie się do ekwipunku bez konieczności ściągania plecaka w stromym i eksponowanym terenie. Freeriderzy oraz zaawansowani skialpiniści częściej decydować się będą na specjalistyczne plecaki lawinowe, które dzięki specjalnemu systemowi będą znacząco podwyższać bezpieczeństwo podczas nagłych i nieprzewidzianych sytuacji. Warto jednak wiedzieć, że plecaki lawinowe nie chronią przed lawinami i wżadnym wypadku bezpieczeństwa nie gwarantują. Ich posiadanie nie zwalnia również z obowiązku nabycia niezbędnej wiedzy i umiejętności poruszania się w terenie zagrożonym lawinowo.
8. ABC Lawinowe, czyli detektor lawinowy, sonda i łopata. Nieodzowny element ekwipunktu każdego skiturowca, który  udaje się w miejsca narażone na  ryzyko wystąpienia lawin. W posiadaniu lawinowego ABC równie istotna jest umiejętność jego wykorzystania.
9. Odpowiednia odzież skiturowa, jednak to zdecydowanie temat na osobny artykuł.

O każdym z powyższych punktów należałoby tak naprawdę napisać serię artykułów, gdyż samo zestawienie sprzętu nie da ani namiastki odpowiedzi na pytania; jak dobrać odpowiedni ekwipunek, ale też, co ważniejsze: jak korzystać z niego bezpiecznie. Jeśli chodzi o odpowiedź na pierwsze pytanie, w naszym sklepie zawsze pomożemy zagłębić się w szczegóły i indywidualnie, znając Twoje potrzeby, podczas zanurzania się w oceanie możliwości, nie damy Ci utonąć w wyborze odpowiedniego dla Ciebie sprzętu.

Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, to nie ważne ile artykułów na ten temat napiszemy, gdyż te w swym ogólnym i teoretycznym charakterze, nigdy nie zastąpią szkoleń i ćwiczeń praktycznych. Ale tez nie po to one są. Ich przeznaczenie to motywacja! Mamy nadzieję, że spodobał Ci się skituring i choć odrobinę zmotywowaliśmy Cię do tego, byś zapragnął doświadczyć jego uroków na własnej skórze!

Sezon już niebawem, więc nic nie stoi na przeszkodzie. Zacznij odpowiednio się przygotowywać i do dzieła!  

Do zobaczenia w sklepie i na skuterach!