Raki a raczki na buty - które kiedy wybrać?

Zima w górach wraz ze śniegiem i lodem niesie ze sobą zgoła inne wyzwania niż te, które napotykamy podczas ciepłych, wiosennych wycieczek. Gruba warstwa śniegu lub lodu na stromych zboczach powinna zmusić nas do uzbrojenia się w odpowiedni sprzęt, który zapewni bezpieczeństwo i pewność podczas każdej wędrówki, a także obszerny zasób wiedzy, jak z tego sprzętu korzystać, jak w określonym terenie się zachowywać i jak realnie ocenić ryzyko. Jedno z najczęstszych pytań, które zdarza nam się słyszeć od naszych klientów, brzmi – co wybrać, raki czy raczki? Pora więc rozwiać wątpliwości i odpowiedzieć na pytanie, kiedy sięgnąć po raki, a kiedy wystarczą raczki turystyczne.

Czym są raki?

Raki to profesjonalny sprzęt górski, który w razie potrzeby zakładamy na dedykowane ku temu obuwie. Mają od 10 do 12 stalowych lub aluminiowych zębów różnej długości, które zapewniają stabilność na lodzie i stromych zboczach. Raki dostępne są w trzech głównych wariantach:

• Raki koszykowe: Uniwersalne, mocowane za pomocą koszyków i pasków, idealne dla turystów zimowych.
• Raki półautomatyczne: Hybryda koszyków i mechanizmu automatycznego; stabilniejsze, a także prostsze i szybsze w zakładaniu od raków koszykowych.
• Raki automatyczne: Obowiązkowe w ekstremalnych warunkach, mocowane szybko i sztywno dzięki specjalnym zaczepom w obuwiu.

Nawet te najprostsze koszykowe raki, aby w stu procentach pełniły swoją funkjcę, wymagają użycia względnie sztywnych butów trekkingowych – odpowiednia podeszwa jest niezbędna, aby sprzęt nie uległ uszkodzeniu i nie przestał nam służyć w najmniej odpowiednim momencie. Nie chcemy  przecież, żeby łącznik (element łączący przednią z tylną częścią raka złamał się, powodując w najlepszym przypadku utratę ekwipunku). Podkreślamy, że należy również pamiętać o tym, że samo posiadanie raków nie jest gwarantem bezpieczeństwa. Zalecamy trening posługiwania się nimi oraz uczestnictwo w kursach turystyki zimowej. Nabyte umiejętności poruszania się w rakach, a także zachowania podczas ewentualnego upadku mogą nam dosłownie uratować życie.

Sprawdź naszą ofertę raków turystycznych i wspinaczkowych tutaj

 Kup wytrzymałe raki koszykowe Black Diamond Serac Strap

Czym są raczki turystyczne?

Raczki to prostsza i budżetowa alternatywa dla raków. Składają się z krótkich, około centymetrowych kolców osadzonych na gumowych nakładkach. Zakłada się je bezpośrednio na buty – wystarczy naciągnąć gumową część na podeszwę. Raczki pasują niemal do każdego rodzaju obuwia trekkingowego, hikingowego a nawet biegowego czy miejskiego i charakteryzują się:

• Lekkością – znacznie mniej ważą niż raki.
• Łatwością transportu – niewielkie i kompaktowe.
• Brakiem ostrych zębów – są mniej agresywne, co sprawia, że lepiej nadają się na mniej wymagające szlaki.

Raczki nie poradzą sobie jednak na stromych, oblodzonych odcinkach – na takie warunki musisz wybrać raki.

Sprawdź naszą ofertę raczków turystycznych tutaj

Kluczowe różnice między rakami a raczkami turystycznymi

Kup uniwersalne raczki Salewa MTN SPIKE

Kiedy wybrać raczki?

Raczki turystyczne sprawdzą się idealnie wszędzie tam, gdzie teren nie wymaga ekstremalnej przyczepności:

• Na łagodnych szlakach w Beskidach, Bieszczadach czy Gorcach.
• Podczas wycieczek po zlodzonym chodniku, parku czy miejskich ścieżkach.
• W sytuacjach awaryjnych – są małe, więc z łatwością zmieszczą się w plecaku i uratują cię przed niespodziewaną ślizgawką.

Raczki to must-have, jeśli wybierasz się na popularne szlaki, takie jak Dolina Chochołowska czy droga do Morskiego Oka zimą. Śnieg na uczęszczanych trasach często zamienia się w lód, na którym raczki zapewnią nieocenione wsparcie.

Kiedy wybrać raki?

Raki są konieczne tam, gdzie przyczepność musi być absolutnie pewna:

• Przy wspinaczce lodowej lub w trudnym, stromym terenie, np. na szlakach tatrzańskich.
• Na szlakach prowadzących przez lodowce lub bardzo zlodzone zbocza.
• W ekstremalnych warunkach pogodowych, gdy wymagana jest maksymalna stabilność.

 Kup raki półautomatyczne Salewa Alpinist Combi

Jak dokonać wyboru? Podział raków

Decyzja zależy od twojego planu wędrówki i poziomu trudności terenu oraz posiadanego ekwipunku. Upewnij się więc zawczasu, czy posiadane przez Ciebie buty będą współpracować z rakami:

• Raczki wybierz na łatwe szlaki i krótkie zimowe wycieczki w niższych górach (zalodzone proste drogi podejściowe czy leśne ścieżki)
• Raki koszykowe (raki paskowe) będą świetnie pasować do bardziej wymagających tras w średnich górach.
• Raki automatyczne lub półautomatyczne to wybór dla wspinaczy i osób eksplorujących wyższe góry w trudnym terenie. Wymagają jednak użycia butów ze specjalnym rantem w tylnej części (w przypadku raków półautomatycznych) oraz w przedniej i tylnej (w przypadku raków automatycznych). Istnieje też wersja raków automatycznych dedykowanych do konkretnych modeli butów skiturowych, nie posiadających dedykowanego rantu z przodu. Wersja ta wymaga jednak konkretnej podeszwy, którą to pod użytek owych raków trzeba wcześniej odpowiednio przygotować. Jednakże raki te będzie cechować najniższa waga od wszystkich możliwych rozwiązań na rynku.

Pamiętaj – na bezpieczeństwie nie warto oszczędzać. Źle dobrany sprzęt to nie komfortowe zimowe doświadczenie, a potencjalne ryzyko kontuzji lub nawet narażanie siebie na owiele czarniejszy scenariusz.

Raki stalowe czy aluminiowe?

Często mamy dylemat czy wybrać raki stalowe czy aluminiowe. Te pierwsze będą bardziej pancerne, minimalizując ryzyko wygięcia zębów podczas napotkania na drodze skały. W wymagającym terenie oraz podczas niepewnej pokrywy śnieżnej mogą okazać się wyborem lepszym. Ich minus to jednak nieco wyższa waga. Raki aluminiowe będą lżejsze, ale też mniej pancerne. Częściej wybierane przez skitourowców, którzy z uwagi na specyfikę swojej aktywności, działać będą w mocno zaśnieżonym terenie, a ich użycie będzie mieć charakter bardziej opcjonalny. Niższa waga raków, które przez większość czasu i tak spoczywać będą w plecaku jest zatem nieopisanym atutem. Ta grupa użytkowników często nie zdecyduje się na raki sztywne, natomiast chętniej wybierze raki z miękkim łącznikiem, w których metalowa blaszka będzie zastąpiona giętką linką lub sznurkiem z wytrzymałego metalu lub dynemy. Rozwiązanie to pozwala znacznie lepiej skompresować raki, umożliwiając złożenie ich w pół.

Na rynku możemy spotkać również hybrydy, w których obecny będzie stalowy (atakujący)wytrzymały przód (z uwagi na częstsze ryzyko kontaktu ze skałą podczas stromych podejść) oraz aluminiowy tył – wpływający na niższą wagę całego produktu.

Kup raki automatyczne Salewa Alu Step-in

Jakie buty pod raki wybrać?

Buty pod raki koszykowe

Buty pod raki koszykowe również muszą cechować się pewnymi aspektami. Wysokie buty trekkingowe o względnie sztywnej podeszwie powinny poradzić sobie z rakami paskowymi. Najważniejsze, aby siła działająca na łącznik podczas chodzenia była na tyle niewielka, by nie spowodowała jego uszkodzenia. Buty na które zakładamy raki koszykowe charakteryzować się będą względnie pancerną konstrukcją, przy zachowaniu maksymalnego komfortu podczas wędrowania. Nie będą się jednak raczej nadawać do użytku w wyższych partiach gór. Nieco sztywniejsze, uniwersalne modele trzysezonowe powinny być dobrym wyborem. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoje buty będą odpowiednie, polecamy skontaktować się z nami. Nasi doradcy służą pomocą i z przyjemnością udzielą wszystkich niezbędnych informacji.

Raki koszykowe możemy z powodzeniem założyć również na buty kompatybilne z rakami półautomatycznymi i automatycznymi – zależności odwrotnej niestety nie ma.

Buty pod raki półautomatyczne

Buty pod raki półautomatyczne wymagają już obecności specjalnego rantu w tylnej części. Tego rodzaju buty będą doskonałą propozycją pod nienajwyższe partie górskie. Mogą być świetnym wyborem na zimową turystykę tatrzańską, gdzie będziemy przemieszczać się z rakami i czekanem, działając powyżej wysokości schronisk. Bez raków, buty te będą zapewniać komfort i wygodę użytkowania, czego o butach pod automaty powiedzieć już nie możemy. Ten rodzaj obuwia stanowić będzie możliwie uniwersalny wybór w góry zimową porą.

Buty pod automaty

Buty kompatybilne  z rakami automatycznymi wymagają zarówno specjalnego wcięcia z tyłu, jak i rantu w przedniej części. Nie będą już gwarantować komfortu podczas przemieszczania się w terenie nie wymagającym użycia raków, natomiast w wymagających warunkach, zimą w terenie wspinaczkowym będą wyborem doskonałym. Cechować je będzie bardzo duża sztywność, ale też większa pancerność od powyższych. Dedykowane będą na wypady wysokogórskie a więc praktycznie zawsze będzie towarzyszyć im dodatkowa warstwa izolacyjna i wodoodporna. Cena butów pod automaty również będzie odpowiednio większa.

Podsumowanie

Wybór między raczkami i rakami powinien być stosunkowo prosty i intuicyjny po poznaniu przeznaczenia powyższych. Uwarunkowany będzie planowaną aktywnością oraz warunkami, jakie będą nas czekać na trasie. Raczki będą idealne na łatwiejsze, zlodzone szlaki, ale w wyższych lub bardziej stromych górach nie obejdziesz się bez raków. Niezależnie od wyboru, upewnij się, że twój sprzęt górski gwarantuje bezpieczeństwo – i ciesz się niezapomnianymi wrażeniami podczas zimowych przygód w górach! Zajrzyj do naszego sklepu, aby znaleźć najlepszy sprzęt na swoją zimową wyprawę :)

Z górskim pozdrowieniem!