Góry z dzieckiem – jak się przygotować

Góry z dzieckiem – kiedy zacząć?

W pewnym uproszczeniu – jak najwcześniej. Wycieczka górska nie różni się w istocie od spaceru w parku. Oczywiście trzeba się do niej inaczej przygotować, czasem zaopatrzyć się w sprzęt który i wam i dziecku ułatwi dotarcie do celu, ale nic innego was nie powinno ograniczać. Konieczny jest oczywiście przy tym zdrowy rozsądek bo zimowe wyjście na wschód słońca na Babiej Górze z niemowlakiem to mówiąc oględnie nienajlepszy pomysł – ale tu trzeba po prostu zachować zdrowy rozsądek. Przebywanie na świeżym powietrzu jest – czego nie trzeba chyba przypominać – ze wszech miar wskazane, a korzyści z takiej aktywności, które odczujecie także wy – rodzice – są nie mniej istotne.

Górska wycieczka z kilkumiesięcznym niemowlakiem

W polskich górach nie tylko droga do Morskiego Oka jest trasą, którą bez najmniejszego problemu można pokonać z dziecięcym wózkiem. Takich pełnoprawnych szlaków turystycznych, które da się z powodzeniem pokonać pchając przed sobą wózek jest całkiem sporo - choćby widokowa ścieżka w Pieninach prowadząca wzdłuż Dunajca. Ułatwieniem przy wyjściach na takie najłatwiejsze szlaki górskie będzie sportowy, trzykołowy wózek. Duże kółka spowodują, że pokonanie drogi nie wyłożonej asfaltem będzie przyjemnością. Bez trudu znajdziecie łatwe szlaki w Sudetach, Beskidach, czy Bieszczadach, które są raczej trasami spacerowymi i nie przedstawiają żadnych technicznych trudności. Z wózkiem da się również dotrzeć do wielu schronisk, a tam będziecie mieć możliwość odpoczynku, skorzystania z sanitariatów czy uzupełnienia prowiantu. Wiele osób wędruje też z dziećmi w chustach, dzięki czemu mają nieco szersze możliwości wyboru trasy, nie będąc ograniczonymi wyłącznie do szlaków, które da się przejechać z wózkiem. Nieco starsze dzieci, które potrafią już samodzielnie siedzieć, mogą podziwiać góry z zupełnie innej perspektywy - z "pokładu" nosidełka. Nosidełko Dueter Kid Comfort to jeden z najpopularniejszych modeli. Widząc na szlaku turystę z nosidełkiem na plecach, możecie w ciemno założyć, że znajdziecie na nim logo tej firmy. Jest tak nie bez powodu. Nosidła Deuter są drobiazgowo przemyślane i sprawdzają się niemal w każdych warunkach. Można je bowiem wyposażyć w daszek przeciwsłoneczny, osłonę chroniącą przed deszczem i wiatrem czy poduszkę, którą wasze dzieci docenią ucinając sobie drzemkę, a po kilku godzinach na świeżym powietrzu to się na pewno przydarzy. Marsz z dzieckiem w nosidełku wyklucza używanie plecaka, ale takie nosidła są zwykle zaopatrzone w kilku- lub kilkunastolitrową kieszeń więc zastępują plecak i bez problemu zabierzecie ze sobą wszystko co niezbędne. Są też ergonomiczne, zaprojektowane tak, żeby dziecko siedziało w nich wygodnie i co nie mniej ważne, zapewniają wygodę również osobie, która to nosidło z małym pasażerem dźwiga na plecach. Wycieczka z nosidełkiem otwiera nowe możliwości i ograniczeniem jest jedynie kondycja fizyczna rodziców. Można więc wybrać się na nieco ambitniejsze niż trasa do Morskiego Oka szlaki w Tatrach. Wybierając się na wycieczkę w góry z nosidłem należy zadbać również o własne wyposażenie. Mając na plecach dodatkowe kilkanaście albo i więcej kilogramów trzeba zapewnić sobie możliwość pewnego i stabilnego marszu po nierównościach. Odpowiednie buty i kijki trekkingowe, które pomogą zachować równowagę to absolutna podstawa. Należy koniecznie pamiętać również o ubraniach i okularach blokujących promienie UV, nakryciu głowy i zabraniu ze sobą kremu z filtrem. Na wycieczkę jesteśmy bardziej skłonni wybrać się w słoneczny dzień, a górskie szlaki często są odsłonięte i przez wiele godzin możecie nie mieć szansy się schronić w cieniu. Niezależnie od tego czy podróżujecie z dzieckiem w wózku, w nosidełku - trzeba pamiętać, że ponieważ nie rozgrzeje się idąc, należy zadbać o nieco cieplejsze ubranie niż macie sami. Pogoda w górach, i dotyczy to także prostych, położonych na mniejszej wysokości szlaków, może się zmienić niemal błyskawicznie. Konieczne jest zatem zabranie ze sobą ochrony przeciwdeszczowej i takie planowanie wycieczki, żeby można było w każdej chwili zawrócić lub zmodyfikować trasę, żeby znaleźć schronienie.

Górska wycieczka z małym samodzielnym turystą

Przy planowaniu trasy, którą planujecie pokonać z małym piechurem zacząć należy od krótkich, łagodnych górskich szlaków, które będą dostosowane do wytrzymałości fizycznej dziecka. Korzystając z dostępnych w internecie szczegółowych map (jak np. mapa-turystyczna.pl) łatwo można znaleźć odpowiedni szlak i zaplanować czas trwania wycieczki. Należy jednak pamiętać, że wędrując z trzy- albo czterolatkiem będziecie pokonywać szlak górski znacznie wolniej niż wskazują to tabliczki określające czas przejścia danego odcinka . Lepiej więc wybrać krótki, ale widokowy szlak niż planować pokonanie kilkunastu kilometrów. Ważne, żeby pierwsze górskie wędrówki wasze pociechy zapamiętały jako ekscytująca przygodę, a nie jako skrajnie wyczerpującą eskapadę. Zbytnie obciążanie młodego organizmu nie jest wskazane. Tak samo jest zresztą w przypadku dorosłych - obieranie za cel pierwszej górskiej wycieczki szczytu Rysów nie jest słusznym wyborem. Wokół popularnych górskich kurortów jak Zakopane albo Karpacz, jest wiele możliwości zaplanowania kilkugodzinnych wyjść. Doliny położone w Tatrzańskim Parku Narodowym czy najłagodniejsze szlaki prowadzące na Śnieżkę będą odpowiednie, a satysfakcja z rodzinnego wyjścia w góry jest gwarantowana.

Dziecięcy sprzęt górski

Jak każdy turysta, kilkulatek musi mieć odpowiedni ekwipunek. Odzież górską dla dzieci musicie dobrać tak samo jak dla siebie - warstwowo, żeby być przygotwanymi na każde warunki atmosferyczne. Najważniejszym elementem jest oczywiście obuwie, inne niż to używane na co dzień np. buty dla dzieci za kostkę Ultra Raptor. Najlepsze marki outdoorowe oferują buty trekkingowe dla dzieci, które nie tylko nie ustępują zastosowanymi technologiami dorosłym wersjom, ale są zaprojektowane z uwzględnieniem wyjątkowych potrzeb małych stópek. Tak samo jak buty, z których sami korzystacie, będą mieć odpowiednią podeszwę zapewniającą przyczepność na luźnej czy kamienistej nawierzchni, będą nieprzemakalne (to w przypadku dzieci niezwykle istotne, bo trudno oczekiwać, że starannie ominą każdą kałużę) i będą wykonane z materiałów odpornych na przetarcie czy rozdarcie. Usztywnienia odpowiadające za stabilizację stopy czy amortyzacja są już jednak dobrane odpowiednie do specyficznych dziecięcych potrzeb i z całą pewnością słuszniejsze jest zaopatrzenie się w buty renomowanego producenta niż zadowolenie się czymś co tylko wygląda jak obuwie trekkingowe. Wybierając plecak dla małego turysty nie należy kierować się jego pojemnością, ale wymiarami systemu nośnego. To właśnie rozmiar tyłu plecaka - szelek (czyli pasów naramiennych), tylnego panelu i pasa biodrowego - jest kryterium właściwego doboru plecaka. Niewielki, kilkulitrowej pojemności plecak, zaprojektowany dla osoby dorosłej będzie fatalnym wyborem i tak jak za duże buty, może odebrać całą radość z rodzinnej górskiej wycieczki. 5-litrowy plecak dla dwulatka to zupełnie co innego niż tej samej pojemności kamizelka biegowa dla osoby dorosłej. Producenci sprzętu turystycznego i w tej kwestii mają sporą ofertę. Dzieci nie przenoszą w plecaku wielkiego ciężaru, więc często widzi się na szlaku kilkulatki ze szkolnymi plecakami albo workami, w których rolę szelek pełnią sznurki. Podczas krótkiego spaceru takie rozwiązanie nie ujawni swoich wad, ale i dłuższą trasę zaplanujecie, tym ważniejsze jest posiadanie odpowiednio dopasowanego do sylwetki plecaka. Pas biodrowy, pełna regulacja szelek, amortyzujący panel tylny czy zewnętrzna kieszeń na bidon to rozwiązania, które znajdziecie raczej wyłącznie w plecakach trekkingowych. Plecak ma również tę zaletę, że dzięki sporemu marginesowi regulacji długości szelek, dziecko nie wyrośnie z niego tak błyskawicznie jak np. z ubrań. Rodzice często umieszczają wyposażenie i prowiant dla swoich pociech we własnych plecakach, ale możecie być pewni, że perspektywa "samodzielności" jest dla dzieci kusząca i wiele z radością przystanie na propozycję noszenia swojej kurtki przeciwdeszczowej i kanapki we własnym plecaku. Tym bardziej ważne jest, żeby był to sprzęt dobrej jakości i odpowiednio zaprojektowany dla zwiększenia komfortu w czasie marszu.

Planowanie wycieczki

Samo planowanie górskiej wycieczki z dzieckiem może być doskonałym doświadczeniem. Rozmowa o tym jakie informacje można wyczytać z mapy, o tym jak się przygotować, co i dlaczego spakować do plecaka – to wszystko może dać mu poczucie przeżywania prawdziwej przygody. Rozmowa o tym jak należy się zachować w górach, jak szanować przyrodę, jak dbać o swoje bezpieczeństwo jest doskonałą okazją do uczenia samodzielności i odpowiedzialności. Choć zapewne zakładacie, że podczas wycieczki nie zdarzy się nic nieprzewidzianego, to ważną częścią przygotowania do wycieczki w góry jest zadbanie o bezpieczeństwo. Należy zadbać więc o to, żeby wasze dziecko wiedziało jak postąpić w sytuacji gdy się zgubi. Jeśli ma własny telefon, wpiszcie do niego numery alarmowe GOPR i TOPR i poinstruujcie jak z tego korzystać. Omówcie również przed startem trasę wycieczki, żeby wiedziało dokąd się wybieracie i potrafiło w razie potrzeby taką informacją się z kimś podzielić. Na wielu górskich szlakach znajdziecie tablice edukacyjne poświęcone historiom związanym z danym miejscem czy lokalnej przyrodzie. Wspólne zapoznanie się z ich treścią jest nie tylko szansą na nauczenie się czegoś ale jest też atrakcją urozmaicającą monotonny marsz, który może dzieci po prostu nudzić. Dobrym pomysłem jest również obranie jako celu wycieczki wieży widokowej. Wspinaczka na taką wieżę będzie z pewnością czymś kuszącym, a widok stanie się znakomitym wspomnieniem. Poszukajcie też innych położonych w pobliżu szlaków miejsc, które warto odwiedzić - jaskiń, niezwykłych skał, pomników przyrody czy ruin dawnych budowli. Wiele takich miejsc jest zresztą pomyślanych pod kątem rodzin z dziećmi i warto zarezerwować dodatkowy czas w czasie wędrówki z dzieckiem na takie atrakcje. Górskie wycieczki to znakomity pomysł na wakacje z dziećmi. W internecie znajdziecie wiele blogów, które opisują szczegółowo konkretne trasy i dzielą się doświadczeniami z rodzinnych wycieczek. Pamiętajcie, że wejście na nawet najniższy szczyt, choć dla was nie będzie specjalnym osiągnięciem, dla dzieci może być kwintesencją przygody.