Buty trekkingowe - jak wybrać?

Wybór butów trekkingowych nierzadko przyprawia początkującego turystę szukającego pierwszej pary obuwia w góry o ból głowy. Pozornie prosty temat okazuje się tym rozleglejszy, im dalej się w niego zagłębimy, a okazuje się, że pojęcie to jest zaskakująco szerokie i może zostać użyte w stosunku do kilku par butów, z których każda pozornie jest od innej parady. Planujesz kupić pierwsze buty górskie i nie do końca wiesz jak ugryźć temat? W tym wpisie postaramy się pomóc Ci w dobrać odpowiednie obuwie oraz podpowiemy, na co zwrócić uwagę przy zakupie.

Nie wskażemy Ci jednego, idealnego modelu butów trekkingowych który sprawdzi się cały rok, niezależnie od warunków i terenu gdyż taki najzwyczajniej w świecie nie istnieje. Tak jak nie istnieje samochód, który w wymagających warunkach może równać się z terenówkami, na torze zwyciężać z samochodami rajdowymi, a w mieście być ekonomicznym i komfortowym, tak nie istnieją buty trekkingowe, które pozwolą nam założyć raki i zdobyć zimą Matterhorn, latem w wysokich temperaturach zaś komfortowo pospacerować po bieszczadzkich połoninach. Nie martw się jednak, nie znaczy to, że stojąc przed swoim pierwszym wyborem zmuszony będziesz do inwestowania od razu w kilka par butów, gdyż rzeczywiście nasz sklep górski posiada w ofercie modele uniwersalne, które podczas stawiania swoich pierwszych górskich kroków sprawdzą się bardzo dobrze.

Pierwszą i najbardziej istotną kwestią od której należy zacząć, jest próba odpowiedzi na pytanie:

„W jakie pory roku i w jakim terenie planuję najczęściej buty trekkingowe wykorzystać?”

Jest to też najprawdopodobniej jedno z pierwszych i najważniejszych pytań, które usłyszy klient odwiedzający nasz sklep górski przed wycieczką w góry.

Czy twoje wyjazdy to wielodniowe obozy wędrowne z ciężkim plecakiem w niesprzyjających warunkach pogodowych czy preferujesz formę trekkingu na lekko i w szybkim tempie? A może skupiasz się wyłącznie na technicznych przejściach w terenie skalnym przy pewnej pogodzie? Odpowiedzi na te pytania pozwolą lepiej dobrać buty pod względem jego sztywności, wysokości cholewki, obecności membrany oraz konkretnego przeznaczenia.

Cholewa niska czy wysoka? Membrana – tak czy nie?

Buty trekkingowe: wysokie czy niskie - dyskusja stara jak świat. Buty trekkingowe chroniące kostkę i z membraną przez lata uznawane były za jedyne słuszne rozwiązanie na górskie szlaki, a tradycjonaliści nadal będą uparcie wmawiać Ci, że nie warto wybierać się w góry w innych butach. Są to faktycznie buty dość uniwersalne i jeśli planujesz z obuwia korzystać nie tylko latem podczas słonecznej pogody, pewnie warto się przyjrzeć takim rozwiązaniom. Co prawda każda, nawet najlepsza membrana wpłynie w pewnym stopniu na obniżenie oddychalności posiadanego obuwia, jednak jeśli planujesz korzystać z butów nie tylko podczas najcieplejszych sezonów, jej obecność z pewnością przyniesie więcej pożytku niż szkody. Gore-Tex Extended Comfort to typowo trzysezonowy i najcieńszy stosowany w butach laminat tego topowego producenta membran, w  związku z tym komfort jaki ze sobą niesie podczas przypadkowego wejścia do potoku, kałużę czy w zaroszoną trawę w pełni zrekompensuje minimalnie niższą zdolność obuwia do odprowadzania wilgoci, gwarantując przy tym wysoką oddychalność. Co za tym idzie pewnie w wybieranych przez Ciebie butach na początku spotkasz się głównie z tą wersją membrany.

Buty trekkingowe wysokie niosą z sobą lepsze wsparcie dla stopy i stabilizują kostkę, co jest szczególnie istotne pod kątem osób początkujących, które nie posiadają jeszcze opanowanych umiejętności precyzyjnego stąpania, jednocześnie dokładniej zabezpieczając stopę przed wilgocią. Co jednak, jeśli szukasz buta typowo na lato, a w trakcie deszczu planujesz inne aktywności niż zdobywanie górskich szczytów? Latem możesz docenić niższą wagę, lepszą oddychalność i większą swobodę jaką zapewniają buty niskie. Warto też wtedy zrezygnować z membrany i postawić na rewelacyjną oddychalność buta, co zapewni niezrównaną wygodę w ciepłe dni. Zwróć uwagę, że nasz sklep górski posiada serie obuwia, które występują zarówno w wersji niskiej, jak i wysokiej (np. Mtn Trainer od Salewa lub TX4 i TX5 proponowane przez La Sportiva), dzięki czemu możesz przymierzyć niskie i wysokie buty górskie o tym samym kroju i sztywności i sprawdzić, które bardziej odpowiadają twoim preferencjom.

Wybór podeszwy. Jak sztywne powinny być buty trekkingowe?

Kolejną ważną kwestią, na którą koniecznie warto zwrócić uwagę jest podeszwa: jej twardość oraz bieżnik. O ile bardzo twarda mieszanka oferuje niezbędną stabilność podczas wędrówek w zaśnieżonym i kamienistym terenie oraz może współpracować z rakami, o tyle na płaskim, niezbyt wymaganym terenie stanowić będzie przerost formy nad treścią. Jednakże nadmiernie miękkie modele, idealne na takie warunki, nie ochronią stóp przed kamieniami i nierównościami oraz nie zapewnią wymaganej stabilności w ciężkim terenie. Najlepszy wybór na start znajduje się więc gdzieś po środku. Buty trekkingowe o średnio twardej podeszwie zapewnią maksimum komfortu w zróżnicowanych warunkach. Jesteś w stanie znaleźć buty, które będą wystarczająco sztywne by ochronić Twoją stopę przed kamieniami w Tatrach, a przy okazji sprawdzą się doskonale podczas weekendowego wypadu w Beskidy. Idealnym przykładem takiego buta są wspomniane wcześniej buty Salewa Mtn Trainer lub La Sportiva TX4.

To jak jest uformowany bieżnik ma bezpośredni wpływ na zdolności trakcyjne obuwia. To od niego zależy w dużej mierze nasze bezpieczeństwo, gdyż zadaniem bieżnika jest jak najlepsza przyczepność na dedykowanej powierzchni. Zapewne miałeś/miałaś okazję widzieć buty do wspinaczki. Pomijając ich różną budowę, użyte patenty i mieszanki gum, podeszwy wszystkich modeli są gładkie co zapewnia większą powierzchnię tarcia, gwarantując tym samym lepszą przyczepność na panelu czy skale. Jednak buty tego rodzaju nie sprawdzą się podczas chodzenia po trawie czy błocie. Inny bieżnik zastosowano w butach wysokogórskich, inny w butach biegowych. Uważnie czytaj opisy interesujących Cię modeli w naszym sklepie i opisanie w nich przeznaczenie, a w razie wątpliwości nie zawahaj się zapytać sprzedawcy, czy model buta który masz na oku spełni Twoje oczekiwania.

Materiał cholewki – co wybrać?

Wybierając pierwsze buty warto zwrócić uwagę na materiał i budowę cholewki, ilość przeszyć, oraz system wiązania. Popularny zamsz w połączeniu ze wspomnianym wcześniej letnim laminatem membrany stanowić będzie świetny kompromis między oddychalnością a odpornością. Z kolei jeśli zdecydujesz się na cholewkę z siatki wykonanej z odpornego na przetarcia syntetycznego włókna, zapewni ona niezrównaną oddychalność, szczególnie jeśli zrezygnujemy z membrany. Wiele osób decyduje się wręcz na buty do trail runningu, czyli biegania przełajowego. Buty te są lekkie, przyczepne i posiadają świetną amortyzację.

Nadal popularne są buty trekkingowe z grubej naturalnej skóry, jednak są one sztywne i dość ciężkie, a więc raczej nie powinien być to twój pierwszy wybór. Stanowią one raczej specjalistyczny wybór dla miłośników tradycyjnej zimowej turystyki i niewykluczone, że buty takie zainteresują Cię w przyszłości, gdy będziesz poszerzać swoje górskie horyzonty.

Zastosowanie biegnącego dookoła buta gumowego otoku wpłynie nie tylko na żywotność posiadanego modelu, ale również na bezpieczeństwo naszych stóp podczas otarć czy uderzeń o skałę. Tego typu buty trekkingowe rewelacyjnie sprawdzą się podczas wycieczek po tatrach. Zwiększy to jednak ich wagę, dlatego, jeśli planujesz chodzić raczej po Bieszczadach albo okolicznych lasach, zapewne to rozwiązanie nie ma dla Ciebie większego sensu. W takim wypadku wystarczy wzmocnienie w okolicach palców, dzięki któremu buty trekkingowe skutecznie ochronią przód stopy przed kamieniami.

Jak dobrać właściwy rozmiar?

Ostatnią wartą poruszenia kwestią jest wybór rozmiaru. Wiele osób, szczególnie gdy próbują dobrać swoje pierwsze buty trekkingowe, nie wie, że kierujemy się tu określonymi zasadami, a zły dobór rozmiaru może skutecznie zepsuć przyjemność z planowanych wycieczek. Dlatego powinieneś/powinnaś poświęcić dużo czasu na mierzenie butów i dopasowanie ich do stopy. Po założeniu butów, pochodź w nich chwilę, sprawdź czy są wygodne. Poniżej przedstawiamy kilka istotnych wskazówek, które pomogą we właściwym doborze obuwia:

1. Na mierzenie najlepiej udaj się w drugiej połowie dnia, kiedy stopa jest już lekko zmęczona i podpuchnięta (zapewni to podobne warunki jak podczas wędrówki).
2. Przygotuj sobie górską skarpetę, która jest nieco grubsza od klasycznych skarpet. Jeśli masz już skarpetki w których zamierzasz chodzić po górach, najlepiej mierzyć buty trekkingowe właśnie z nimi. Pamiętaj, że odpowiednie skarpetki mają kluczowe znaczenie dla naszej wygody, a nawet najlepsze buty trekkingowe nie zapewnią Ci potrzebnego komfortu, jeśli nie zadbasz o odpowiednio dopasowane skarpety oddychające.
3. Zacznij mierzenie od rozmiaru, którego wkładka jest min. 5mm dłuższa od Twojej stopy. Pamiętaj, że buty trekkingowe muszą być odpowiednio większe, a przed palcami powinniśmy mieć zapas na wypadek, gdyby stopa mocno spuchła lub przesunęła się do przodu podczas zejścia.
4. Dokładnie zasznuruj mierzone buty trekkingowe, a następnie przejdź się, sprawdzając czy podczas stąpania na palcach i podchodzenia po stopniach pięta się nie przemieszcza. Jeśli nie jesteś w stanie ustabilizować pięty, przymierz rozmiar mniejszy. Jeśli interesują Cię wysokie buty trekkingowe, upewnij się, że odpowiednio stabilizują kostkę.
5. Spróbuj pchnąć stopę do przodu symulując schodzenie, bądź oprzyj pochyloną ku dołowi stopę na krawędzi stopnia a następnie sprawdź, czy palce nie dobijają do czubka buta. Powinieneś odczuwać maksymalną stabilność, przy zachowaniu przestrzeni w okolicy palców.

Nie istnieje idealny przepis na optymalnie dobrane buty trekkingowe na odległość, ponieważ nic nie zastąpi możliwości ich przymierzenia. Pamiętaj też, że najwięcej dowiesz się mierząc więcej niż jedną parę, porównując je i wybierając najlepsze dla siebie. Jeśli więc nie masz możliwości przymierzyć butów w sklepie tylko dokonujesz zakupów online, nie wahaj się zamówić dwóch czy nawet trzech par do porównania, a potem odesłać do zwrotu te, które Ci nie pasują. Każda stopa jest inna, dlatego bardzo ważny jest przemyślany i świadomy wybór, a koniec końców wygoda i komfort powinny być najważniejszym czynnikiem decydującym o zakupie.

Jeśli masz jeszcze jakieś wątpliwości lub pytania, śmiało zadzwoń lub napisz do naszych doradców w sklepie, każdy z nich chętnie opowie Ci więcej o interesującym Ciebie modelu i pomoże ostatecznie wybrać buty górskie które spełnią Twoje wymagania i będą Ci wiernie służyć przez lata.